قرارداد حقوق ناشر و مولف
حق مؤلف یکی از انواع مالکیت فکری است که به حقوق مادی و معنوی پدیدآورندگان آثار ادبی و هنری گفته می‌شود. قرارداد بین ناشر با مترجم با مولف به چند صورت می تواند منعقد گردد. مهمترین موضوع در یک قرارداد بین ناشر و مولف و یا مترجم، حق نشر کتاب می باشد. چه در چاپ اول و چه در چاپ های بعدی.
کسی که اثری را پدید می آورد، معمولاً قانونهای کشورها او را پدید آورنده (نویسنده، مؤلف، مصنف، مدون، شاعر، آهنگساز، نقاش، ترانه سرا، و مانند آنها) می شناسند و حقوقی را به لحاظ پدید امدن اثرش برای او در نظر می گیرند و به رسمیت می شناسند، مشروط بر آنکه اثر اصالت داشته باشد و از آثار گذشتگان و دیگران در پدید آوردن آن، استفاده غیر مجاز نشده باشد. البته تعریف دقیق و حدود هر یک از این مفاهیم در قانونهای مختلف تفاوتهایی با یکدیگر دارد.
حق مولف، تنها به حق مالی یا حق اقتصادی محدود نیست؛ هر چند که پدید آورانی هستند که زندگی آنها فقط از راه درآمد حاصل از فروش آثارشان می گذرد.
حق مولف، مالکیت فردی و معنوی آثار را به رسمیت می شناسد و جامعه را ملزم می سازد که آن را محترم بدارد و حقوق قانونی پیش بینی شده و ناشی از آن را مراعات کند. حق مولف، حتی از این هم فراتر می رود و برای پدید آورنده نوعی «حق اخلاقی» قائل می شود و آن را مشمول حمایت خود قرار می دهد.
قانونهای مربوط به حق مولف چه وظایفی بر عهده دارند؟
منافع قانونی و بحق پدید آورندگان را حفظ کنند؛
آنان را از آسیبهای استثمار و سوء استفاده مصون دارند؛
روابط فردی، روحی، روانی، معنوی و اخلاقی پدید آورنده را با اثرش، که بخشی از وجود و ادامه ای از شخصیت اوست، از هر گونه تعدی در امان نگه دارند؛
به طور کلی رابطه پدید آورنده و اثرش را با جامعه تنظیم کنند و در چهارچوب قانون و در کنار سایر قوانین تنظیم کننده قرار دهند.
قرارداد بین ناشر با مترجم با مولف به چند صورت می تواند منعقد گردد؟
مهمترین موضوع در یک قرارداد بین ناشر و مولف و یا مترجم، حق نشر کتاب می باشد. چه در چاپ اول و چه در چاپ های بعدی. و این موضوع به صورت های زیر معمولا در قراردادها ذکر می شود.
الف) پرداخت حق تألیف و یا حق الترجمه ثابت از طرف ناشر و خرید تمامی امتیازات کتاب در چاپ اول و چاپ های بعدی. و در واقع واگذاری کل امتیاز کتاب به ناشر.
در این حالت ناشر به شما مبلغی را در همان موقع عقد قرارداد و یا به ترتیبی که به توافق می رسید. به شما پرداخت کرده و صاحب کلیه امتیازات حق نشر کتاب شده و شما دیگر هیچ حقی از بایت نشر کتاب نخواهید داشت.
ب) پرداخت مبلغ ثابت و یا درصدی از قیمت پشت جلد ضربدر تیراژ به عنوان حق التالیف در هر نوبت چاپ.
البته باید توجه داشت که نحوه پرداخت در این حالت هم می تواند متناسب با توافق شما با ناشر متفاوت باشد. این مبلغ می تواند بعد از چاپ هر نوبت باشد. می تواند در طی فروش باشد و در هر دو حالت می تواند به صورت نقدی یا طی اقساط مختلف صورت گیرد. این نوع قرارداد را ناشران بیشتر با کسانی می بندند که شناخته شده و کتابهای شان پرفروش باشد.
این نوع قرارداد می تواند برای بعضی از افراد جذاب باشد زیرا نه هزینه ای پرداخت می کنند و نه در پخش نقشی دارند. البته در این نوع قرارداد حق چاپ همیشه برای ناشر محفوظ می ماند.
ج) مشارکت: در این نوع قرارداد هزینه های چاپ بین ناشر و نویسنده تقسیم شده و سود فروش نیز به همان نسبت بین ناشر و نویسنده تقسیم می شود. البته در این حالت نیز ناشر و نویسنده می توانند طی موادی در قراردادشان نحوه این مشارکت را دقیقا مشخص کنند.
د) سرمایه گذاری مولف: در این حالت مولف و یا مترجم تمام هزینه ها را پرداخت کرده و امتیاز کتاب را در اختیار دارد و تمام سود فروش ناشی از فروش کتاب در این نوع قرارداد متعلق به مولف است.
این نوع قراردادها را معمولا مراکز دولتی و خصوصی و یا مترجمین و نویسندگانی که در مورد موضوع خاصی دست به قلم برده اند، مورد استفاده قرار می دهند.
مبنای قراردادی برای حقوق مالکیت فکری به چه صورتی است؟
برخی از مبنای قرارداد اجتماعی برای توجیه نظام مالکیت فکری استفاده نموده‌اند. به عنوان مثال استرلینگ هنگام شمارش مبانی توجیه مالکیت فکری یکی از مبانی را قرارداد اجتماعی شمرده است. وی می‌نویسد: کپی رایت ناشی از قرارداد میان پدیدآورنده اثر و اجتماع است.
اجتماع زمینه‌ای را فراهم می‌کند که در آن هنرمندان مبتکر پرورش یابند در عوض نیز پدیدآورنده اثر خود را به اجتماع داده، در ازای آن پاداش دریافت می‌کند. بنابراین نویسنده به منظور توجیه نظام مالکیت فکری، قراردادی اجتماعی و فرضی را میان پدیدآورنده اثر فکری و اجتماع ترسیم کرده است.
از مبنای قرارداد خصوصی نیز برای توجیه نظام مالکیت فکری می‌توان استفاده کرد.
حقوق مالکیت معنوی و حقوق عمومی و خصوصی چه رابطه ای دارند؟
حقوق خصوصی روابط خصوصی افراد و حقوق عمومی روابط دولت و سازمانهای عمومی با مردم را تنظیم می‌کند. بنابراین حقوق مالکیت معنوی از شعبه‌های حقوق خصوصی به شمار می‌آید.
در مقدمه موافقتنامه تریپس نیز حقوق مالکیت فکری به عنوان حقی خصوصی تلقی شده است. این بدین معنا نیست که حقوق عمومی هیچگونه اختلاطی با این حقوق ندارد، بلکه این شاخه از حقوق خصوصی نیز مانند بسیاری از شاخه‌های دیگر حقوق خصوصی از دخالت دولت مصون نمانده است.
اعطای مجوزهای اجباری نمونه بارز ورود حقوق عمومی به این گرایش حقوق خصوصی است.
حقوق معنوی چه ارتباطی با حقوق مالی و غیر مالی دارد؟
حقوق غیر مالی آن است که اجرای آن، نفعی که مستقیما قابل تقویم به پول باشد، ایجاد نمی‌نماید. به عبارت دیگر موضوع این حقوق روابط غیر مالی اشخاص است، ارزش داد و ستد ندارند و به طور مستقیم قابل ارزیابی به پول ومبادله نیستند مانند حق زوجیت، ولایت و حضانت. حقوق مالی در مقابل حقوق غیر مالی قرار دارند مثل حق مالکیت و حق انتفاع.
حقی که پدیدآورنده اثر فکری بر اثر خود دارد، هم جنبه مالی و هم جنبه غیر مالی دارد (حق مالی مثل حق تکثیر اثر ادبی یا تولید کالای اختراعی و حق غیر مالی مثل حق تمامیت اثر یا حق ولایت بر اثر، به هر حال در وضعیت فعلی و با توجه به عرف معمول، در حقوق مالکیت معنوی جنبه مالی رجحان دارد و از این حیث باید این قبیل حقوق را جز حقوق مالی تلقی کرد.
حقوق معنوی و حقوق عینی و دینی قابل انطباق میباشند؟
حق مالی یا حق عینی است یا حق دینی. حق عینی حقی است که شخص، بدون واسطه نسبت به مال خارجی پیدا می‌کند و کاملترین آن حق مالکیت است. حق دینی حقی است که شخص نسبت به دیگری دارد و به موجب آن می‌تواند انجام دادن کاری را از او بخواهد.
برخی معتقدند ماهیت حقوق معنوی با هیچ یک از حقوق عینی و دینی به طور کامل قابل انطباق نیست و ما باید دسته سومی به نام حقوق معنوی را اضافه کنیم. در مقابل دسته دیگری از حقوقدانان با توسعه در مفهوم حق عینی، حقوق معنوی را حقی عینی می‌دانند.
آیا حقوق معنوی مال غیر منقول نمیباشد؟
در اینکه حقوق معنوی مال غیر منقول نیست اختلافی وجود ندارد. ولی برخی از حقوقدانان این قبیل حقوق را مشمول ماده ۲۰ قانون مدنی ندانسته و در “حکم اموال منقول” می‌دانند. برخی دیگر به استناد مفاد مواد ۲۱ به بعد قانون آئین دادرسی مدنی و روح ماده ۱۸ قانون مدنی این حقوق را “اموال منقول” می‌دانند.
در اعلامیه جهانی حقوق بشر و میثاق بین المللی حقوق اقتصادی اجتماعی و فرهنگی و مدنی و سیاسی نیز بهره‌مندی از منافع مادی و معنوی و لزوم اتخاذ تدابیر مناسب توسط دولتها جهت تامین حفظ، توسعه و ترویج آثار ادبی و هنری مورد تأكيد قرار گرفته است و برگزاری چندین کنوانسیون جهانی و منطقهای در این رابطه،گویای توجه جهانی نسبت به این مسأله است.
در حقوق آمریکا نیز کپی رایت “نوعی حمایت قانونی از آثار ادبی و هنری اصیل” تعریف شده و بر این فرض استوار است که هیچ یک از دارایی‌های فرد به اندازه محصولات فکری‌اش مختص او نیست” در این سیستم، کپی رایت زمانی موجودیت می‌یابد که مؤلف بتواند کلمات و واژه‌های خود را به طور محسوس مرتب کرده و به شکل مکتوب درآورد؛ مثل زمانی که یک کتاب یا مقاله با ماشین تحریر یا دست نوشته یا دیکته شود و در این صورت باید قرارداد حقوق مولف منعقد شود.
با توجه به تعاریف قانونی و حقوقی می‌توان گفت که حق پدیدآورنده، عبارت است از حق مشروع و قانونی و دارای ضمانت اجرایی که برای حفظ حقوق مادی و معنوی پدیدآورنده و بهره‌برداری از این حقوق به پدیدآورنده آثار اصیل و ابتکاری تعلق می‌گیرد.
مراحل تنظیم قرارداد مشارکت در ساخت توسط وکیل
شما نیاز به وقت مشاوره حضوری با وکیل متخصص در امور قراردادها را دارید.(برای دریافت وقت با دفتر تماس حاصل فرمائید)
پس از گرفتن وقت حضوری با وکیل، جزئیات قرارداد و توافقات مربوط به آن را برای وکیل شرح داده و در صورت لزوم وکالتنامه وکیل را امضاء می کنید.
در این مرحله وکیل مراحل قانونی و توضیحات لازم را برای تنظیم قرارداد را انجام خواهد داد.
مدارک لازم برای تنظیم قرارداد مشارکت در ساخت توسط وکیل
مدارک شناسایی از قبیل شناسنامه و کارت ملی طرفین قرارداد
ارائه سند و یا مدرک و یا قولنامه و توافقات دو طرف قرارداد